ارز دانشجویی (بحث حذف شدن یا نشدن ارز دانشجویی)

[Jupiter1]

درود.
دست اقتصاد آنلاین با تحلیل خوبش درد نکنه!

سهم ارز دانشجویی از کل ذخایر ارزی کشور کمتر از 1 درصد است.

نقد طرح حذف ارز دانشجویی
http://www.eghtesadonline.com/fa/con...88%DB%8C%DB%8C

در یکسال حدود 400 تا 600 میلیون دلار ارز دانشجویی داده خواهد شد. در نگاه اول این رقم ممکن است زیاد به نظر بیاید. اما هنگامی که این رقم را در کنار مابقی خرج های ارزی کشور قرار می دهیم متوجه می شویم که این عدد آنقدر کوچک است که اصلا سیاستگذار نباید به دنبالش برود چرا که بودن یا نبود آن عملا هیچ اثر سیاستی نخواهد داشت.

اقتصاد آنلاین/ کریم آقاخانی:
چند روزی است زمزمه های حذف ارز دانشجویی از سبد پرداخت نرخ مرجع به گوش می رسد. هم دولت و هم چند تن از نمایندگان مجلس در این خصوص موضع گرفته اند و حذف این نوع از ارز را ضروری و به صلاح کشور دانسته اند. عمده استدلال آنها این است که اولا ارز دانشجویی غیر ضروری محسوب می شود و ثانیا اثرات نامطلوبی برای کشور از جمله فرار مغزها دارد و ثالثا قاعدتا باعث می شود تا ارز کمتری از کشور خارج شود که در این برهه خطیر به سود کشور است. در این مختصر، به نقد این استدلالات پرداخته و نشان خواهیم داد که همگی این استدلالات بیش و کم دچار نقصانند و در نتیجه حذف ارز دانشجویی نه تنها مقصود طراحان آن را برآورده نمی سازد، بلکه بحثی انحرافی است که صرفا به پریشان خاطری خانواده ها و دانشجویانی می انجامد که روی آن حساب باز کرده اند.

قبل از شروع بحث باید خاطر نشان کرد که ارز دانشجویی، ارزی است که به دانشجویان محصل در دانشگاه های مورد تایید وزارت علوم در خارج از کشور و به قیمت نرخ مرجع داده می شود. طبیعتا در زمانی که ارز تک نرخی بود، چیزی به نام ارز دانشجویی به شکل حال حاضر وجود نداشت. در حال حاضر عده ای بر آن شده اند که این به اصطلاح ارز دانشجویی را حذف کنند تا دانشجویان محصل در خارج از کشور مجبور باشند با نرخ بازار آزاد ارز خود را تهیه کنند. اما چرا استدلالات موافقان این طرح سست و ضعیف است؟
یکم- یکی از نمایندگان طراح (آقای فتحی پور) اظهار کرده است که این ارز غیر ضروری است. برای من به شخصه معلوم نیست که اینجا معیار تشخیص ضروری از غیرضروری چیست. چگونه می توان حکم به ضروری یا غیرضروری بودن داد. آیا صرفا کالاهای استراتژیک ضروری محسوب می شوند و مابقی کالاها و خدمات غیر ضروری هستند؟ اگر اینطور است چرا هم اکنون برای واردات بسیاری از کالاهای غیراستراتژیک هم ارز دولتی تعلق می گیرد؟ از سوی دیگر ارزهای دانشجویی نیز یکسان نیستند. در حالی که عده ای برای تحصیل در مقاطع بالاتر راهی بلاد فرنگ شده اند، دیگران برای دریافت مدرک لیسانس خود به خارج از کشور می روند، همچنین در حالی که برخی در رشته های حساس و غیرقابل ارایه در داخل کشور تحصیل می کنند، دیگران در رشته هایی تحصیل می کنند که در داخل کشور هم ارایه می شوند؛ از دیگرسو، در حالی که عده ای در دانشگاه های ممتاز جهانی تحصیل می کنند، عده ای دیگر در دانشگاه های رتبه های پایین تر مشغول تحصیل هستند. آیا همه این دسته ها با هم یکی هستند و همه آنها جزو غیرضروری ها به شمار می رود. به نظر می رسد با هر زاویه ای که به این امر نگاه کنیم، نمی توانیم همه این موارد را غیر ضروری بشماریم. پس بهتر است قبل از هر چیز دیگر نسبت به انواع و اقسام موارد ذکر شده مطالعه ای انجام شود، و معیارهایی برای ضروری بودن (ممتاز بودن دانشگاه، تحصیل در مقاطع ارشد و دکتری و امثالهم) در نظر گرفته شود و آن هنگام نسبت به ضروری یا غیر ضروری بودن سخن گفته شود. هم اکنون صحبت از این موارد ساده اندیشی و عدم شناخت موضوع است.

دوم- طراحان مدعی هستند که افزایش نرخ ارز از آنجایی که هزینه تحصیل را برای دانشجویان خارج از کشور افزایش می دهد، در نتیجه فرار مغزها را کاهش می دهد. هرچند در بادی امر این استدلال چندان غلط به نظر نمی آید اما باید گفت مغالطه ای آشکار در این سخن وجود دارد. اولا کسانی که مغزهای کشور خوانده می شوند، تقریبا همگی در دانشگاه های ممتاز تحصیل می کنند و در نتیجه از این دانشگاه ها بورسیه می گیرند! و نیازی به این ارز دانشجویی ندارند. و اگر هم این ارز دانشجویی را دریافت می کنند بیشتر آن را خرج رفت و آمدشان به ایران می کنند که تبعا سبب پیوند محکمتر آن ها به کشور شده و برعکس آنچه طراحان تصور می کنند، احتمال برگشتشان را افزایش می دهد. بنابراین با این گونه اقدامات صرفا سیگنال قطع ارتباطات با ایران به قوی ترین دانشجویان ایرانی فرستاده می شود. ثانیا، اگر چنین خط سیری معتبر باشد، آنگاه می توان استدلال کرد که بنابراین بهتر است اصلا نگذاریم مغزهای کشور حتی ارز آزاد بخرند تا به خارج از کشور بروند! یا ارز آزاد را به آنها چند برابر نرخ بازار بفروشیم تا در کشور بمانند! یا کلا دانشگاه های کشور را تعطیل کنیم تا نگذاریم مغزهای کشور با تحصیل در دانشگاه های داخل امکان تحصیل در دانشگاه های خارج را پیدا کنند! یا مثلا بهتر است کلا نظام آموزش و پرورش را منحل کنیم تا مغزی تربیت نشود که به خارج از کشور برود. اینها همگی مشکل فرار مغزها را با پاک کردن صورت مساله حل می کنند و همگی دچار مغلطه ای بزرگند. مشکل چنین طرح هایی این است که طراحان بدون اشراف کافی به موضوع اقدام به دادن ایده های خرق الساعه می کنند که ریشه ایجاد مشکل نیستند بلکه میوه و نتیجه آن هستند! اگر قرار است مشکل فرار مغزها را حل کنیم، راه حلش بسیار ریشه ای تر و عمیق تر است و این گونه برخوردها نه تنها نمی تواند این مشکل را حل کند بلکه چه بسا آن را تشدید می کند.

سوم- از همه مهمتر و شاه بیت استدلالات طراحان که به نظر می رسد این طرح کلا به آن دلیل ارایه شده است بحث کمبود منابع ارزی کشور است. در این مسیر استدلال می شود چون کشور در وضعیت خطیری است و منابع ارزی محدودی دارد، بنابراین بهتر است از خرج های غیر ضروری مثل ارایه ارز به دانشجویان بپرهیزیم. این تنها استدلالی از مجموعه استدلال های ذکر شده در بالاست که می توانست صحیح باشد. ولی مراجعه به آمار و ارقام نشان می دهد که این استدلال هم معتبر نیست. بنابر گفته رئیس کارگروه نظارت بر عملکرد موسسات اعزام دانشجو در شش ماه گذشته حدود 200 میلیون دلار ارز دانشجویی به قیمت دولتی ارایه شده است. این بدان معناست که در یکسال حدود 400 تا 600 میلیون دلار ارز دانشجویی داده خواهد شد. در نگاه اول این رقم ممکن است زیاد به نظر بیاید. اما هنگامی که این رقم را در کنار مابقی خرج های ارزی کشور قرار می دهیم متوجه می شویم که این عدد آنقدر کوچک است که اصلا سیاستگذار نباید به دنبالش برود چرا که بودن یا نبود آن عملا هیچ اثر سیاستی نخواهد داشت!
در سال گذشته مجموع واردات کشور برابر 57,466,937,725 دلار بوده است. که بخش قابل توجهی از آن(چه بسا همه آن) تا هفته گذشته توسط ارز دولتی پوشش داده می شد. اگر رقم 400-600 میلیون دلار ارز دانشجویی را در کنار این عدد قرار دهیم می بینیم که سهم ارز دانشجویی در خروج ارزاز کشور کمتر از 1 درصد است! (این رقم از میزان گرد کردن این عدد به رقم بالایی یا پایینی اش نیز کمتر است!)

بنابراین مشخص است که حتی اگر همه این ارز دانشجویی نیز قطع شود، تاثیری در میزان خروج ارز از کشور نخواهد داشت و با این تصمیمات غیرکارشناسانه و خرق الساعه صرفا زمینه نگرانی خانواده ها و به هم ریختن برنامه های چندساله مردم کشور را به همراه می آوریم در حالی که اثر سیاستی مورد نظر را هم نخواهیم داشت.
به عنوان نکته آخر باید خاطر نشان کنم که در این جا مباحث حقوقی را کناری گذاشتیم و به آنها وارد نشدیم، چرا که بر اساس قانون، تامین ارز دانشجویان خارج از کشور با دولت است و هنگامی که دولتمردان (از جمله وزیر اقتصاد و رییس کل بانک مرکزی کشور) معتقد هستند که ارز تک نرخی است، بنابراین موظف هستند از همان ارز تک نرخی نیاز ارزی دانشجویان را برآورده سازند!

[alikhodai]

اگه اونطور که دوستان میگن کیهان تمایل نشون داده کافیه فقط یه مقاله انتقادی با دلایل منطقی و روشن در این مورد بنویسه مطمئن باشید به گوش اگه همه نه بخش زیادی از نماینده های مجلس میرسه چون کیهان یه روزنامه ی خیلی مهمه تو دنیای 30آست امروز

[alikhodai]

دم عمو بهمن گرم :
http://www.mehrnews.com/fa/newsdetai...NewsID=1662398

[sinam]

مصوبه جديد بانك مركزي نيز ابلاغ شد كه هيچ لطمه اي با ارز دانشجويي نخورده و مانند قبل مي باشد. حالا بايد بريم به جنگ بانكها كه بهانه در ميارن براي ارز دادن. 20:30 گزينه بسيار خوبيه چون تلوزيون و مخصوصا 20:30 را خيليها با توجه به شنيده هاي من نگاه مي كنن. البته من خود 8 ساله تلويزيون خودمون را ندارم و نديدم ولي مي شنوم كه همه درباره برنامه اي به نام 20:30 صحبت مي كنند.

[alikhodai]

البته دوستان تا این لایحه تو مجلس تصویب نشه و کار روش به پایان نرسه همچنان احتمال حذف هست اگه تا حالا هم نتیجه گرفتیم به خاطر ایمیل ها و تماس هایی بوده که با رسانه ها و نماینده ها داشتیم همچنان باید ادامه بدیم و موضوع رو تموم شده فرض نکنیم رئیس بانک مرکزی درسته این حرفو زده اما اون مجریه و باید به حرف قانون گذار عمل کنه قانون گذار یعنی مجلس که این لایحه تو کارگروه اقتصادی بررسی می شه و اون کار گروه رئیسش آقای فتحی پوره که به شدت مخالف ارز دانشجوییه و حتی گفته اون 200 دلار ارز زیارتی هم ندیم دیگه درین حد! پس باید به تلاشمون ادامه بدیم

[ehshon2]

البته دوستان تا این لایحه تو مجلس تصویب نشه و کار روش به پایان نرسه همچنان احتمال حذف هست اگه تا حالا هم نتیجه گرفتیم به خاطر ایمیل ها و تماس هایی بوده که با رسانه ها و نماینده ها داشتیم همچنان باید ادامه بدیم و موضوع رو تموم شده فرض نکنیم رئیس بانک مرکزی درسته این حرفو زده اما اون مجریه و باید به حرف قانون گذار عمل کنه قانون گذار یعنی مجلس که این لایحه تو کارگروه اقتصادی بررسی می شه و اون کار گروه رئیسش آقای فتحی پوره که به شدت مخالف ارز دانشجوییه و حتی گفته اون 200 دلار ارز زیارتی هم ندیم دیگه درین حد! پس باید به تلاشمون ادامه بدیم

حرف كاملا درستيه خصوصا اينكه الان خيلي از نهادها و رسانه ها متوجه اين موضوع شدند. من هم فكر مي كنم بايد با يك روش متحد به رسانه ها فشار بياريم به اميد اينكه بتونيم جلوي اين حذف شدنو بگيريم.

[alikhodai]

امروز تازه اعتراضای دیروز و پریروز ما به گوش رسانه های خودمون رسیده و من تا حالا 4 تا سایت معتبر داخلی دیدم که مطلب انتقادی نسبت به این موضوع و اظهار نظر اون نماینده مجلس نوشتن اگه دوستانی که با کیهان صحبت کردن درست کار کنن و کیهان مقاله بزنه دیگه میتونیم واسه 2 سال آینده خیالمونو راحت کنیم که کسی تو مجلس فکر حذف ارز دانشجویی هم نکنه اما اگه کارو اینجا ول کنیم ممکنه تو همین جلسه بعدی مجلس سر دانشجو و با پنبه ببرنو ارزمونو قطع کنن

[behrad3d1]

حرف كاملا درستيه خصوصا اينكه الان خيلي از نهادها و رسانه ها متوجه اين موضوع شدند. من هم فكر مي كنم بايد با يك روش متحد به رسانه ها فشار بياريم به اميد اينكه بتونيم جلوي اين حذف شدنو بگيريم.

دقیقا درسته... تازه کم کم داره نتیجه تلاش هامون جلوه پیدا میکنه... ولی مهمترین چیز اینه که همین روند رو با هماهنگی کامل پیش ببریم... کم کم رسانه ها دارن شروع به حمایت میکنند... باید کاری کنیم که معتبر ترین رسانه ها هم ازمون حمایت کنند.. و این تنها با تلاش و تماسهای تک تک ما امکان پذیره

[nt]

من همیت=ن الان با دفتر کیهان تو تهران حرف زدم و یه کمی باهاشون صحبت کردم. بعد شماره دفترشون تو تبریز رو داد بهم که بزنگم و حرف بزنم و حرفام بصورت مقاله چاپ بشه... به نظرتون چی به حرفام اضافه کنم؟ من گفتم الان بهترین دانشگاهامون استاداش از خارج اومده و الان فارغ التحصیلین دانشگاه آزاد میان استاد میشن و این خیلی بده. و در حالیکه من میتونم برم مستر و دکتری بهترین دانشگاها بخونم حتی شاید هسته ای هم بشه خوند و برگشت اینجا اهدافمونو بدون نیاز به مهندسین روسی و چینی پیگیری کرد. واگه ارز نباشه خیلی ها که به دلگرمی همین ارز یک یک سال و نیمه تلاش میکنن نتونن برن و این خیلی بده واسه یه کشور که علمش با دنیا تبادل نمیشه.

چه طور می خوایم با این کار جلوی فرار مغزها را بگیریم؟ سیاست چند سال گذشته آمریکا را حتما همتون دیده اید. آمریکایی ها هر روز دارن از وضع فشار داخلی روی دانشجو استفاده می کنن و با دادن تسهیلات به دانشجو باعث فرار مغزها می شن. خانم هیلا..... کلی ..... یک روز میاد میگه باید هزینه بیشتری برای بورس دانشجوهای خارجی به ویژه ایرانی ها داده بشه و فرداش میاد می گه باید ویزای دانشجویی به دانشجو راحت تر داده شه. از یک طرف میان ویزا را دو ساله می کنن گرچه این یکی اش به ما نرسید و از طرف دیگه می گن زمان کلیرنس دانشجوها باید بیاد پایین که به حق هم در بسیاری موارد اومده پایین. وگرنه ما چند سال پیش نداشتیم کسیو که بره دو هفته ای ویزاشو بگیره. اون وقت اینا با سخت تر کردن کار دانشجو می خوان جلوی فرار مغزها را بگیرن. همین الان که ما نشستیم اینجا داریم واسه ارز دانشجویی می زنیم تو سر و مغزمون آمریکایی ها نشستن فکر می کنن چطوری یک پول قلمبه را روی دانشجوی ایرانی سرمایه گذاری کنن و بعد تو بوق رسانه ها بزنن تا دانشجوی ایرانی که شاهرگ این کشوره و سرچشمه علم و فرهنگ و سیاست و کل سرمایه این مملکته بشینه با خودش بگه به به چه کشور خوبیه این آمریکا. مشکل منو نماینده مجلسم حل که نکرد بیشترشم کرد. اون وقت آمریکا اومد حلش کرد.
حالا ببینید اینجا کجاست دارم بهتون می گم. همین فردا پس فردا از آمریکایی ها در ارتباط دانشجوها خبرهای خوب و خیره کننده خواهید شنید. بشینید تماشا کنید حالا.

[behrad3d1]

امروز تازه اعتراضای دیروز و پریروز ما به گوش رسانه های خودمون رسیده و من تا حالا 4 تا سایت معتبر داخلی دیدم که مطلب انتقادی نسبت به این موضوع و اظهار نظر اون نماینده مجلس نوشتن اگه دوستانی که با کیهان صحبت کردن درست کار کنن و کیهان مقاله بزنه دیگه میتونیم واسه 2 سال آینده خیالمونو راحت کنیم که کسی تو مجلس فکر حذف ارز دانشجویی هم نکنه اما اگه کارو اینجا ول کنیم ممکنه تو همین جلسه بعدی مجلس سر دانشجو و با پنبه ببرنو ارزمونو قطع کنن

ما داریم متن مینویسیم اگه شما دوستان هم بتونید با پاراگراف های کوتاه خودتون که هرکدوم به یک جنبه از این موضوع اشاره داشته باشه مارو همراهی فکری کنید خیلی بهتر میتونیم نظرمون رو بنویسیم. دقیقا مثل متنی که شهداد عزیز از طرف بابک عزیز برامون تو صفحه قبل نوشت.